Verslag van een filosofische Valentijnsavond met Simone van Saarloos, auteur van “Het Monogame Drama”
Voor de liefhebbers van liefde in meervoud is er op 14 februari in hartje Utrecht een uitstekend alternatief voor de klassieke Valentijnsavond. Een optreden van Simone van Saarloos, auteur van het pamflet ‘Het monogame drama’, in boekhandel Savannah Bay. De ruimte is volgezet met stoelen en het is afgeladen, want alle kaartjes zijn vergeven.
Het gaat deze avond over de filosofische achterkant van non-monogamie en monogamie. Manon van Driel, humanistisch raadswerker, doet de aftrap door het publiek stellingen voor te leggen, afgeleid van de ‘sociale schijf van vijf’ uit het pamflet van Simone.
5 filosofische stellingen over relaties
Het is beter meerdere mensen te daten, dan ontstaat er minder afhankelijkheid
Het publiek is ongeveer half voor, half tegen, bij deze stelling. De voorstanders zien wel voordelen wat betreft meer zelfstandig blijven bij het hebben van meerdere relaties. De tegenstanders vinden dat je meer je eigen onafhankelijkheid moet bevechten, in plaats van dat bij anderen te zoeken. Maar misschien is het ook wel zo dat de onconventionele keus om meer mensen tegelijk te daten ook leidt tot een oefening in onafhankelijkhei
Een symbiotische relatie is gevaarlijk, dan verdwijnt alle fantasie!
Hier barst de discussie los over wat een symbiose is en wat niet. En is ene symbiotische relatie nou gevaarkijk of is het meer het streven om die symbiose vast te houden, waardoor de fantasie verdwijnt? We lijken het er wel over eens dat de symbiose in ieder geval niet de enige optie moet zijn.
Een verlangen dat niet door één geliefde kan worden ingelost, moet je niet door een ander laten oplossen
De meeste mensen in het publiek zijn het hier niet mee eens. Maar al pratend komt naar boven dat het ‘ongezond’ kan worden om te verwachten (eisen) dat iemand juist op dat ene aspect zorgt voor jouw invulling. Sta je dan nog wel open voor wat die tweede persoon je nog meer zou kunnen bieden? Het wordt wat instrumenteel.
Het is niet goed om geliefden met elkaar te vergelijken
Het gros van het publiek is het er mee eens, maar er zijn ook mensen die hier geen kwaad in zien “je hoeft er niemand mee te kwetsen en je kunt ervan leren” .
Een beetje onveiligheid is goed voor een relatie
Het mag wel spannend zijn, maar wel vanuit een basisgevoel van veiligheid, zeggen de tegenstanders. Maar ook: door onveiligheid aan te gaan, oefen je je weerbaarheid, vinden anderen. Hier komen we met Simone uit bij het begrip ; ‘antifragiliteit’, dat ze van de filosoof Taleb heeft geleend. Antifragiel zijn de dingen die raakbaar zijn, reageren op tegenslag, maar wel op een positieve manier zich ontwikkelen. Soort van positieve vorm van kwetsbaar zijn.
Bronnen om uit te putten
Simone krijgt van Manon en Roos Reijbroek (oprichter van de Meerminners) kritische vragen over de bronnen die ze gebruikt heeft in haar pamflet. Waarom putten uit witte mannelijke filosofen-boeken? Waarom niet wat meer te rade gaan bij de feministen, de queer therorieën of ook wel de polyamoristische schrijvers zoals Franklin Veaux.
Simone: “Ja, had ik kunnen doen, wel genant eigenlijk, ik heb geput uit de bronnen van mijn studie. Ik ben in dialoog met de teksten die er zijn. Je probeert in de teksten die er zijn, iets te zien wat er nog niet is. Wat aanzet tot denken, het hoeft niet te kloppen of af te zijn”. Ze geeft aan eerder voor de mainstream literatuur gekozen te hebben, maar wel anekdotisch materiaal uit eigen ervaring en in de queer scene meegenomen te hebben.
Hoe ben je verantwoordelijk naar anderen?
Simone vertelt, op een vraag van Roos, dat zij veel vragen krijgt over verantwoordelijkheid nemen. Zij wil zich richten op een maatschappelijke verandering in de kijk op relaties en ook verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld kinderen. dat betekent anders omgaan met zorg, met indeling van huizen, met voorzieningen, rechten, erfenissen. “Ik ben voor nieuwe wettelijke veranderingen, bijvoorbeeld het vaderschapsverlof. We moeten de sociale structuren verbeteren. Eerst moet je de structuur aanpassen, dan passen de mensen zich aan”
Gekwelde ziel versus ontbloten van structuren
Gevraagd naar hoe zij de relatie tussen haar opvattingen over relaties en die van Jan Geurtz ziet, zegt Simone zich daar wat minder in te herkennen. “Ik voel me niet zo verwant met zijn taal. Hij spreekt vanuit de vorming van mensen via hun jeugd, ik heb het meer over de sociale structuur waarin we leven. Ik ben meer naar buiten gericht. Ik ben meer van het blootleggen van de structuren dan van het helpen van de gekwelde ziel.”
Epiloog
Het publiek van Savannah Bay klapt en staat in de rij om het Pamflet door Simone te laten signeren. Wij verlaten de boekhandel met het beeld een soms abstract maar ook wel weer luchtig en betekenis-rijk filosofisch gesprek te hebben bijgewoond. Waarbij het niet ging om ‘het gelijk’ of ‘de oplossing’, maar om het aanscherpen van het denken over en het inzicht in de verhoudingen die we met elkaar aangaan. Zowel zinvol voor alternatieve non-mono’s als voor reguliere mono’s…;)
Tip: lees over ‘Het Monogame Drama’ onze recensie in de boekenlijst op deze site.
