Simone de Beauvoir wordt in 1908 geboren in een deftig, maar niet al te bemiddeld gezin. Al vanaf haar tweede krijgt ze godsdienstonderwijs, maar Simone gelooft niet in een God.
Ik kon me gemakkelijker een wereld zonder schepper voorstellen dan een schepper die beschuldigd wordt van alle tegenstrijdigheden in de wereld (Simone).
Zij kiest voor haar eigen waarheid en ziet zich verantwoordelijk voor eigen daden. Omdat haar ouders niet genoeg geld hebben, moet Simone in haar eigen levensonderhoud voorzien. Ze gaat studeren, wat ze alleen maar fantastisch vindt. In de jaren aan de Parijse Sorbonne vervreemt Simone de Beauvoir meer en meer van haar ouderlijk milieu. Ze studeert literatuurwetenschappen, wiskunde en filosofie. En volgt een docentenopleiding. Simone de Beauvoir is een boeiende, zeer erudiete en origineel denkende vrouw.
In haar latere leven wordt ze een boegbeeld voor het feminisme. In 1949 schrijft Simone het boek De Tweede Sekse, waarin ze de situatie van vrouwen ontrafelt op machtsaspecten. Ze pleit voor de economische onafhankelijkheid van de vrouw. Simone ziet de rol van de vrouw in het klassieke huwelijk niet zitten omdat de vrouw dan per definitie afhankelijk wordt van de man.
Simone rekent zich tot het existentialisme, dat uitgaat van ieders eigen verantwoordelijkheid ten opzichte van zichzelf en de hele wereld om hen heen, zonder die af te schuiven op externe omstandigheden. Ze roept vrouwen op om hun eigen leven te leiden.
Je moet leven in een morele, psychische, totale innerlijke afhankelijkheid van een man; dat zou geen enkel menselijk wezen mogen accepteren.
Simone en Sartre, en hun Liefdespact
Simone leert in 1929 Sartre kennen, als zij 21 is. Hij wordt haar soulmate voor het leven. Jean-Paul en Simone beïnvloeden elkaar in hun werk. Ze zijn elkaars geestelijke muze. Voor aankomende filosofen en intellectuelen in de jaren zestig en zeventig zijn Simone en Jean-Paul Sartre een voorbeeld. Ze hebben contact met beroemde tijdgenoten.
Simone en Jean-Paul willen geen bourgeois huwelijk en beloven elkaar dat ze hun hun zelfstandigheid bewaren, in een wel heel bijzonder Liefdespact. Hun onderlinge levenslange liefde is hierin de ‘essentie’, maar er moet seksuele omgang met anderen mogelijk zijn, die secundair is. Ze beloven transparant te zijn en elkaar uitgebreid verslag uit te brengen over andere relaties en veroveringen, inclusief alle gevoelens en details.
Tegen het eind van de oorlog stopt het seksuele contact met elkaar. Simone hierover: “Satrte was in alles een warme energieke man, behalve in bed”. De ervaringen met anderen blijven ze delen met elkaar, vaak in een menage á trois met jonge vrouwelijke liefdespartners. Dit is iets wat veel mensen in hun omgeving weten, maar weinig mensen begrijpen het. Toch doen ze er niet bepaald geheimzinnig over. Het past perfect bij hun gedeelde existentialistische visie. Ze voelen zich verantwoordelijk om elke liefde met een ander toe te laten. Het is zelfbedrog om de gevoelens voor de anderen te ontkennen. Dat is in ieder geval het hoge ideaal dat zij delen.
Meer cynisch bekeken benutten ze de contacten in hun uitgebreide “familie” op een bepaalde manier en heel veel van deze vluchtige relaties worden na een tijdje afgedankt. Het zijn over het algemeen vrouwen die een stuk jonger zijn, vaak kwetsbaar qua persoonlijkheid of situatie. Eén van Simones leerlingen is het Russisch meisje Olga, zeventien jaar oud. Simone en Jean-Paul gaan een driehoeksverhouding met haar aan. Simone benut haar als personage in één van haar boeken. Olga verlaat het stel later voor een nieuwe relatie met een de student die overigens ook ooit een minnaar van Simone was.
Het pact is niet helemaal zo gelijkwaardig als het lijkt. Sartre deelt met zeer veel vrouwen het bed . Op een enkele uitzondering na zijn dit vriendinnen van Simone. Tot in de details krijgt Simone te horen wat zich afspeelt tussen deze vrouwen en Sartre. Simones angst om Sartre te verliezen is duidelijk voelbaar in haar laatste biografie. Simones heeft vanuit zichzelf minder de voorkeur om losse affaires mee te maken. Haar moeite met de verhoudingen van Satrte houdt ze verborgen, gezien het ‘pact’ dat gesloten is.
Tegenover zijn eindeloze serie contacten staat (even afgezien van de vrouwen die zij delen) een beperkter aantal eigen verhoudingen, die meer langdurig zijn. Ze woont nooit samen met Jean-Paul, hoewel ze elkaar dagelijks zien. Er komen geen kinderen. De Beauvoir zal tot laat in haar leven haar relatie met Sartre op de voorgrond zetten. Het verwerkelijken van jezelf is volgens haar geen eenzame onderneming. Dit gebeurt altijd in relatie tot anderen en temidden van anderen.
Entre deux individus, l’harmonie n’est jamais donnée, elle doit indéfiniment se conquérir (Simone).
Simone en Nelson, de kikker en de krokodil
Simone ontmoet Nelson Algren tijdens een toer van lezingen door Amerika, na de Tweede Wereld Oorlog . Het is liefde op het eerste gezicht. Hij brengt haar in contact sociologische onderzoek naar rassengelijkheid. Simone ziet dat negers in Amerika net zo ongelijkwaardig worden behandeld als vrouwen. Ze noemt hem een ‘krokodillenman’ vanwege zijn Amerikaanse glimlach. Hij noemt haar zijn ‘kikkertje’, omdat ze Frans is.
Het is een echte liefdesrelatie. Simone vliegt in een krakkemikkig vliegtuigje naar Amerika om een paar maanden bij Nelson te zijn, de rest van het jaar is ze in Parijs. Grotendeels is het een Long Distance Relationship en schrijven ze brieven. Hoe groot de wederzijdse hartstocht ook is, voor beiden is het onmogelijk het eigen taal- en cultuurgebied los te laten. Algren wil geen Frans leren en ziet het totaal niet zitten om in Parijs te leven. Simone kan haar gevoelens moeilijk in het Engels uitdrukken en ziet zich niet in de USA wonen. Ze zullen elkaar op deze wijze slechts vijfmaal treffen, over een aantal jaren verdeel. Wel is er een zeer intensieve briefwisseling. Tussen 1947 en 1964 schrijft Simone de Beauvoir maar liefst 304 brieven aan Nelson, die ze later bundelt in ‘Een Transatlantische liefde’. Nelson wil met haar trouwen, maar dat gaat Simone te ver.
“Als ik Satrte zou verlaten, zou ik een ellendeling zijn” (Simone)
Het laatste wat Simone wil is van Sartre gescheiden raken. Dus ze slaat het huwelijksaanbod af. Nelson is later bijzonder kwaad over de publicatie van haar brieven, dat ervaart hij als schending van zijn privacy.
Simone en Claude, en hun avonturen
Claude Lanzman is 17 jaar jonger dan Simone wanneer hij een relatie met haar krijgt in 1952, die 7 jaar zal duren. Het leeftijdsverschil vindt hij niet belangrijk, hij valt voor de schoonheid van Simone met haar prachtige ogen. Zijn relatie met Simone is intens.
De Joodse Claude is de maker van de film Shoah. Hij spendeert 11 jaar van zijn leven aan dit belangrijke project, waarbij hij over de hele wereld reisde op zoek naar overlevende kampslachtoffers, SS commandanten en ooggetuigen van de Endlösung. Op hoge leeftijd blikt hij met tederheid terug op de relatie met Simone.
“Het was een liefdesrelatie! Dag en nacht waren we samen. Gedurende twee jaar hebben we geleefd in een eenkamerappartement dat maar nauwelijks groter is dan deze hotelkamer. We deelden een enorme belangstelling voor de wereld: we reisden rond, we bezochten alles, we maakten vaak levensgevaarlijke voettochten door de bergen. En dan de gesprekken met Simone. Die waren niet noodzakelijk filosofisch, we spraken over alles: de wereld, de mensen, de kleur van de hemel.” (Claude)
Sylvie le Bon: geliefde, adoptief dochter en literaire erfgename
In de jaren ’60 is Sylvie Le Bon een briljante jonge filosofiestudente die er op staat om Simone te ontmoeten. In eerste instantie is Simone behoorlijk intimiderend voor haar, maar na verloop van tijd wordt ze vriendin van de dan 60-jarige Simone. Sylvie en Simone reizen samen en ontwerpen concepten over filosofie en feminisme. Later verzorgt Sylvie de zieke Simone. In haar laatste levensperiode besluit Simone haar te adopteren om te zorgen dat Sylvie na haar door de rechten krijgt op haar literaire werk.
Epiloog
Simone houdt zich ook bezig met ouder-worden en het negeren van de samenleving van ouderen. Ze schrijft een aangrijpend boek over het sterven van haar moeder. Ook is ze nauw betrokken bij de zieke Jean-Paul, die overlijdt in 1980. Simone voelt zich daarna gebroken. Ze schrijft nog wel een verslag van haar laatste jaren met Sartre. Dan raakt ze steeds meer afhankelijk van alcohol en amfetamines.
Als men lang genoeg leeft, ziet men dat elke overwinning eens in een nederlaag verkeert (Simone).
Op 78-jarige leeftijd overlijdt Simone in Parijs, lichamelijk en geestelijk uitgeput door haar intensieve levensstijl. Ze wordt begraven in hetzelfde graf als Sartre, met 5000 bewonderaars die haar uitgeleide doen en eren als de filosofe die het feminisme woorden gaf om vrouwen zich te laten bevrijden.
Bronnen
De Beauvoir, La Deuxieme Sexe, 1949
De Beauvoir, S. Een Transatlantische Liefde, brieven aan Nelson Algren 1947-1964.
Hazel Rowleys, Tête-à-tête.
‘Claude Lanzmann: Ik ben niet bang om 1000 jaar te worden’. Interview Trouw, 2006
Stanford Encyclopedia of Philosophy
www.imonline.nl
Wikipedia
