Hillary Clinton is nu presidentskandidaat. In tegenstelling tot wat velen denken is ze niet de eerste vrouw: Victoria Woodhull ging haar al 144 jaar geleden voor. Een portret van een socialiste, feministe en voorvechtster van de vrije liefde.
De eerste vrouwelijke US presidentskandidaat
26 juli 2016, een historisch moment voor de Amerikaanse vrouwenbeweging: Hillary Clinton is aangewezen als de eerste vrouwelijke presidentskandidaat. Alhoewel…… Velen vergeten Victoria Woodhull. In 1872, jaar 144 eerder, was zij écht de eerste….
Woodhull was haar tijd ver vooruit: socialist, feminist en voorvechtster van de vrije liefde. Haar belangrijkste programmapunten verschilden niet van veel van die van Hillary Clinton: gelijkberechtiging van iedereen, inclusief vrouwen.
Nauwelijks een opleiding
Victoria California Claflin wordt geboren op 23 september 1838 in Homer, op het platteland van Ohio, als zevende uit tien kinderen in een arm gezin. Ondanks dat haar docenten haar extreem intelligent vinden, krijgt ze nauwelijks de kans om een schoolopleiding te volgen. Op haar 11e heeft pas drie jaar les gekregen.
Op haar 14e trouwt ze met de 28-jarige Canning Woodhull met wie ze twee kinderen krijgt. Canning blijkt een alcoholist en vreemdganger en al snel scheidt ze weer van hem. Ze houdt wel zijn achternaam aan. In 1866 trouwt ze met kolonel James Harvey Blood.
Van waarzegster naar effectenhandelaar
Victoria Woodhull gelooft sterk in spiritisme, meent dat ze kan communiceren met overledenen en zieken kan genezen. In Ohio verdient ze haar inkomen als medium en waarzegster.
In 1868 vertrekt ze met haar zuster Tennessee naar New York. Hun eerste tijd daar is omringd door geruchten. Ze verkeren in ieder geval veel in kringen van prostituees. Deze reputatie zal ze later nog vaak nagedragen worden. In New York komen ze in contact Cornelius Vanderbilt, in die tijd de rijkste man ter wereld. Hij maakt graag gebruik van hun diensten als medium en ze worden goede vrienden. Tennessee wordt zelfs zijn minnares.
In 1870 helpt Vanderbilt de gezusters om, als eerste vrouwen, effectenhandelaar op Wall Street te worden. Ze zijn heel succesvol en maken hun fortuin. Het succes keert zich echter soms ook tegen hen. Uit jaloezie verspreiden zich roddelcampagnes met pornografische cartoons en ze worden weggezet als seksueel immoreel.
Op naar het Witte Huis
Op Wallstreet heeft Woodhull geleerd om door te dringen in een mannenbolwerk. Dat kunstje wil ze herhalen. In 1870 stelt zich kandidaat voor het Presidentschap en op 6 juni 1872 wordt ze genomineerd als de kandidaat van de toen net gevormde Equal Rights Party. Eerlijk is eerlijk, die verkiezingen zijn geen succes. Het blijkt lastig om de strijd voor gelijke rechten voor vrouwen en mannen te bundelen met die voor zwarten en blanken. Het partijprogramma is weinig coherent. Haar collega kandidaat vice-president Frederick Douglas, afro-amerikaan en voormalig slaaf, haakt voortijdig af en besluit op een andere presidentskandiaat te stemmen. Haar reputatie als voorvechter van gelijke rechten voor vrouwen is echter definitief gevestigd.
Voorvechter van Vrij Liefde
Waarschijnlijk door de ontrouw van haar eerste man is Woodhull een voorvechter geworden voor de vrije liefde. In de 19 eeuw zijn getrouwde vrouwen met lijf en goed gebonden in hun huwelijk, hoe liefdeloos ook, met nauwelijks mogelijkheden om daaruit te ontsnappen. Een scheiding is een schandaal. Gescheiden vrouwen worden gestigmatiseerd en vaak buitengesloten. Victoria concludeert dat vrouwen het recht moeten hebben om uit ondraaglijke huwelijken te stappen. Ze gaat tekeer tegen de hypocriete tolerantie van mannen met minnaressen. Voor zichzelf gelooft Woodhull in monogame relaties maar vindt dat iedere vrouw het recht heeft om zelf over haar seksleven te besluiten. In een destijds beruchte speech zegt ze in 1871:
Yes, I am a Free Lover. I have an inalienable, constitutional and natural right to love whom I may, to love as long or as short a period as I can; to change that love every day if I please, and with that right neither you nor any law you can frame have any right to interfere.
Ze nagelt publiek een bekende geestelijke aan de schandpaal voor overspel. De gevestigde morele orde keert zich daarna tegen haar en dit komt haar op een arrestatie en een maand opsluiting te staan, nog wel tijdens de dag van de presidentsverkiezing waar zelf kandidaat is.
Een nieuw leven in Engeland
In 1876 scheidt Woodhull van haar man, kolonel Blood. Een jaar later erft ze van Cornelius Vanderbilt een groot bedrag dat haar geeft de mogelijkheid om in Engeland een nieuw leven te beginnen. In 1883 trouwt ze daar met haar derde man, John Bidduplh Martin. Ze blijft daar lezingen geven en publiceren. Ze doet ook nog vergeefse pogingen om in 1884 en 1892 opnieuw voor het presidentsschap genomineerd te worden. In 1927 overlijdt ze op 88 jarige leeftijd.
