diepdiepblauw
Door: Nikki Dekker
Deze debuutroman neemt je mee in de oceaan en ook in de zee van coming of age. Welke ervaringen doe je op je als je niet duidelijk hetero en ook niet mono bent?
Jaar: 2022
Uitgever: De bezige bij
ISBN: 9789403120911
Het debuut van Nikki Dekker ‘diepdiepblauw’ hakt erin, als ik het per ongeluk lees in een korte vakantie. De auteur onderzoekt haar verhoudingen met andere mensen. Aan de andere kant brengt ze de dieren uit de zee in kaart. Teksten over persoonlijke belevenissen wisselen af met verhaaltjes over zee-wezens. Nikki neemt ons mee in haar prille ervaringen met jongens en meisjes en haar gevoelens die ze moet verbergen om geaccepteerd te (blijven) worden in haar klas. Iedereen wil weten of ze lesbisch is. Ze voelt zich zo onder druk gezet dat ze het meisje met wie ze als eerste zoent, zal verraden. Ze stelt haar vriendinnetjes niet voor aan haar ouders, wel haar vriendjes.
Nikki vertelt ons tussendoor over de raadselen van de met uitsterven bedreigde nautilus en de mysterieuze blobvis die in de diepe zee prachtig gestroomlijnd zwemt en boven water een blubberig wezen wordt. In veel van haar verhalen is onwetendheid te zien van mensen ten opzichte van zeedieren en soms ronduit barbaarse wreedheid. Bijvoorbeeld door het weghalen van dolfijnen uit hun familieverband, zodat ze vereenzamen. Of het houden en onderzoeken van de octopussen in aquaria, waaruit deze intelligente dieren weten te ontsnappen. In het water bestaat er geen enkele noodzaak om je anders voor te doen dan je bent. Sekse en gender zijn variabel. Veel vissen kunnen van geslacht veranderen of nemen elkaars ouderrollen over. Fluiditeit is eerder een voordeel dan iets waar je op afgerekend wordt. Dolfijnen hebben mannelijke vriendjes en vrouwelijker partners, waarmee ze erotisch spelen en die ze trouw zijn.
De hoofdpersoon krijgt een relatie met een vriend, Ruben. Er is in het boek weinig te vinden van communicatie tussen deze twee, maar kennelijk lukt het op een of andere manier om de hoofdpersoon de ruimte te geven die zij nodig heeft voor haar verkenningen met vrouwen, naast haar relatie met Ruben. Eén relatie (die met warmte geaccepteerd wordt door Ruben) loopt stuk omdat de hoofdpersoon merkt dat ze uitgekeken raakt op deze vriendin. In veel andere verbindingen wordt ze zelf verlaten. Ze krijgt ook een relatie met Amber die ‘echt lesbisch’ is en wordt onzeker als ze hoort dat Amber en haar vriendinnen het maar smerig vinden dat zij ook een relatie met een man heeft. Ook hier bestaat een patroon van normatief denken, waarin ze zich gekaderd en uitgesloten voelt.
De auteur laat van haar hoofdpersoon intieme en kwetsbare kanten zien, inclusief schaamte, onzekerheid en genante momenten. Beschrijvingen zijn dicht op de huid geschetst, in weinig woorden, met veel zeggingskracht. Het boek is beslist geen klaagzang, eerder een ontdekkingsreis die met moed en gevoel wordt ondernemen, zowel in de diepblauwe zee als in de mensenwereld.
De kern van mijn roman is de vraag hoe we relaties vormgeven, en in het verlengde daarvan hoe relaties ons vormgeven. Ik ben ervan overtuigd dat je in een relatie iemand wordt. Als je in je eentje op een onbewoond eiland zit, doet je identiteit er niet toe, dan bén je gewoon. Maar zodra je je in een relatie tot een ander verhoudt, word je bepaald door contrast. Jij bent dan bijvoorbeeld degene met lang haar, en ik die met kort haar. Hoe hechter die relatie wordt, hoe meer je wordt vastgezet in die hokjes. Ik zou monogamie daarom best heftig vinden, omdat je dan altijd die ene rol vervult.’ (Nikki in De Groene Amsterdammer)
Voor iedereen die reflectief en met onbevangen ogen naar de wonderlijke wereld van ons en onze relaties wil kijken, is dit een fantastisch boek.
Geef een reactie