Zonder oordeel met gelijkgestemden op deze Polyamorie borrel

In een tijdperk waarin taboes doorbroken worden en mensen de levenswijze nastreven waar zij écht gelukkig van worden, is polyamorie een steeds bekender begrip. Het is de levenswijze waarbij mensen openstaan voor meer dan één liefdesrelatie. Op 6 januari host de International Polyamory Meetup Group haar eerste polyborrel uit 2024 in een café in het centrum van Amsterdam. Het maandelijkse Engelstalige evenement draait om het creëren van een safe space waar polyamoristen en geïnteresseerden met elkaar in gesprek kunnen gaan en niet veroordeeld worden. Gespreksonderwerpen op de borrel variëren van het leven, relaties, vriendschappen en seks, tot de lekkerste cracker voor bij een kaasplankje.

Voorbij de bar, aan de rechterkant, is er een hoek gereserveerd voor het evenement. Het café heeft een rood-oranje gloed door de bijzondere lampen die aan het plafond hangen. Langzaam druppelen er steeds meer mensen binnen. Sommigen komen een beetje ongemakkelijk het café binnenlopen, ze herkennen nog niemand, anderen lopen enthousiast op hun bekenden af. Na het opplakken van hun naamkaartje lopen de meesten even naar de bar. Het is kwart over twee, nog geen tijd voor een biertje. ‘I’ll take a coke, please’, zegt iemand met een sterk Nederlands accent. De zes organisatoren verwelkomen de bezoekers warm.

Vrijheid

Al snel loopt het voller en mensen zijn druk met elkaar aan het kletsen. Een jonge vrouw met kort haar dat net haar schouders niet aanraakt, komt het café binnen lopen. Met een blos op haar wangen trekt ze haar handschoenen en jas uit en ze kijkt nieuwsgierig om zich heen. Ze ziet dat er achter de piano een open kast staat met veel jassen erin, daar loopt ze heen om ook haar spullen neer te leggen. Ze plakt een naamkaartje op en stapt dan op een groepje mensen af, terwijl ze met de rits van haar vest frunnikt. ‘Mag ik me even in dit gesprek mengen?’. Een getrouwd stel en een stuk of drie mensen die in hun eentje naar de borrel zijn gekomen maken een opening in de kring zodat ze erbij kan staan. ‘Wat ik zo fijn vind aan polyamorie, is de vrijheid die het me geeft’, vertelt een van de mannen. Iedereen knikt. Iemand reageert: ‘Op dit moment heb ik alleen een relatie met mijn vriendin en dat vind ik helemaal oké, ik ben niet op zoek naar meer. Alleen al het idee dat ik mijn gevoelens voor iemand anders dan mijn vriendin mag ontdekken, geeft me een fijn en vrij gevoel.’

De organisatoren van de borrel lopen vrolijk rond. Het lijkt erop dat ze iedere bezoeker even kort willen spreken, niks bijzonders, maar wel even laten weten dat ze er zijn. Ze dragen een klipje waarop staat: Organizer. Questions? Concerns? New at the event? Feel free to talk to me!

Twee relaties en twee dates

Sophie, een van de organisatoren, vertelt openhartig over haar ervaringen in de liefde. Ze is met twee personen in Nederland aan het daten en heeft twee lange-afstand relaties. Voordat ze het begrip polyamorie kende, had Sophie een aantal monogame relaties. Ze wist lang niet goed hoe ze zich moest verhouden tot die relaties en ging vaak vreemd. Ze vertelt dat ze zich daar heel slecht over voelde, maar dat dat alleen was omdat ze wist dat ze haar partner verdriet deed. Voor haar zei het vreemdgaan immers niks over hoeveel ze van haar partner hield, maar hij kon dat niet begrijpen. Daarom besloot ze om eerst haar bestaande relatie te beëindigen, voordat ze iets begon met iemand anders. ‘Dat voelde niet goed. Waarom zou ik eerst het contact met iemand moeten verbreken, voordat ik een betekenisvolle relatie kan aangaan met iemand anders? Voor mij heeft het niks met elkaar te maken.’

Pas toen ze met iemand begon te daten die polyamoreus was, leerde ze het begrip kennen. ‘Toen ik polyamorie voor het eerst googelde, was ik met stomheid geslagen. Dat was ik! Ik herkende mezelf in alles’, vertelt ze. Voor haar heeft polyamorie veel te maken met acceptatie van gebreken, dat je partner niet al je behoeften hoeft te vervullen, niemand is perfect. Haar lange afstand-relaties vervullen andere rollen en behoeften dan de mensen waarmee ze date. Er komen een aantal nieuwe mensen binnenlopen, Sophie kijkt op, excuseert zichzelf en loopt enthousiast op ze af.

Polyamorie, hoe?

De grote vraag voor veel mensen is: hoe doe je dat, meerdere relaties tegelijk onderhouden? En hoe ga je om met de jaloezie? De 35-jarige Sam vertelt: ‘Wat het belangrijkste is binnen polyamorie is openheid, eerlijk zijn, communicatie en goed luisteren naar elkaar. Polyamorie houdt geen stand zonder die dingen. Mijn vrouw en ik zijn sinds het begin van onze relatie al polyamoreus. Ik was er toen al een tijdje mee bezig, maar voor haar was het nieuw. Wat het vooral is, is je eigen weg erin vinden. Dat is soms lastig, maar vooral heel mooi. Op het begin vond mijn vrouw het wel moeilijk om te zien dat ik met andere mensen op date ging, maar toen zij zelf een vriend kreeg begreep ze het echt. We communiceren over alles en vertellen nieuwe ontwikkelingen elkaar als eerste.’ Jaloezie is volgens velen niet iets dat niet bestaat binnen polyamorie, het is er weldegelijk, maar het gaat erom hoe je ermee om gaat. ‘Het hoort bij het leven, maar net als bij andere vervelende gevoelens is het noodzaak om het te voelen, er te laten zijn, het te uiten en vervolgens door te gaan.’

Relationship escalator

Op de polyborrel komen mensen met verschillende afkomst, geaardheid, leeftijd, relatiestatus en ga maar door. En niet iedereen is polyamoreus, sommige mensen interesseren zich in polyamorie of staan open voor het idee. Zij kennen nog niet alle termen die binnen de polyamorie gebruikt worden. Sophie, een vrouw met lang haar en een brede, vriendelijke lach op haar gezicht vertelt dat ze een relatie anarchist is. Een paar mensen kijken haar vragend aan. Ze vertelt: ‘Er bestaat zoiets als de relationship escalator. Dat is eigenlijk het pad dat je bewandelt binnen je relatie, de manier waarop het ons is aangeleerd. Eerst ga je met iemand daten, dan krijg je een relatie, je bent verliefd, gaat samen wonen, je krijgt kinderen en blijft bij elkaar tot de dood je scheidt. Daar komen allerlei labels bij kijken, die van een relatie, huwelijk. Relatie anarchisten willen niet die weg bewandelen waarvan de maatschappij ons vertelt dat het normaal is.’ Sophie gebaart twee aanhalingstekens met haar handen bij het woord “normaal”. Ze vervolgt: ‘Het zijn mensen die hun relaties geen label geven, het is dan gewoon wat het is.’ De mensen om haar heen luisteren aandachtig. Iemand voegt eraan toe: ‘Ja, de enige reden waarom je je relatie een label zou geven, is om de mensen om je heen duidelijkheid te geven. Er wordt vaak gevraagd: ‘wat zijn jullie nu?’ maar dat gaat hen niks aan. Je hoeft je relatie tot iemand geen label te geven voor een ander.’

Een community

Terwijl er steeds weer nieuwe mensen binnenlopen, halen een paar mensen nog een drankje. ‘Eén gemberthee, twee biertjes en… wat wil jij?’ vraagt een lange man met kort haar aan degene achter hem, ze kennen elkaar nog maar net. ‘Nee joh, ik bestel zelf wel wat, lief gebaar, dankjewel.’ De groep raakt aan de praat. De meeste mensen vertellen dat de grootste reden om naar deze polyborrels te komen, is dat ze zich niet hoeven te verantwoorden over hun levenswijze. Dat ze eindelijk even niet een zee aan vragen moeten beantwoorden over de voor hun normaalste zaak van de wereld. ‘Bijna iedereen zegt meteen ‘wauw, interessant, maar ik zou dat nooit kunnen.’ Gelukkig vragen we dat ook niet!’ De rest van deze groep kan dit beamen en er wordt gelachen.

Wat ook door meerdere mensen verteld wordt, is dat ze hier echt het gevoel hebben dat ze deel uitmaken van een community. Mensen verwelkomen en begrijpen elkaar. Een jonge man met lang krullend haar en een patatje in zijn hand, vertelt dat hij sinds vijf jaar in Nederland woont; hij heeft zich toen meteen aangesloten bij de organisatie van de Polyamory Meetup. ‘Voor mij is het normaal dat mensen poly zijn. Als iemand me vertelt dat ze monogaam zijn, voelt dat voor mij als de uitzondering. Het grootste deel van mijn sociale netwerk zit in deze community.’

‘Polyamorie maakt mij compleet’

Remco is een 58-jarige man die sinds een aantal jaar polyamoreus is. Hij vertelt over het stigma dat rondom polyamorie heerst. ‘Mensen denken vaak dat het alleen maar om seks draait, maar dat is niet zo. Voor mij gaat het om verbinding, ja, ook fysiek. Mijn vrouw en ik zijn eigenlijk een soort platonisch koppel, dat houdt in dat we wel samen wonen en een gezin hebben, maar we slapen apart. Ik ben heel blij met haar en het is belangrijk dat onze relatie goed is.’ Remco’s vrouw is zijn nesting partner, dat is de persoon waarmee je samen woont. Er gaat een alarmpje af, Remco heeft een portie bitterballen besteld en die is nu klaar. Als hij terug is met de bitterballen vertelt hij verder. ‘Het polyamoreus zijn is iets wat mij compleet maakt, zonder dat voelt het alsof er iets mist. In mijn dagelijkse leven kom ik niet veel polyamoureuze mensen tegen, daarom zijn dit soort bijeenkomsten zo waardevol. Het is heel fijn om met mensen te praten die jou begrijpen.’

Het is half zes en het begint langzaamaan wat rustiger te worden. ‘Mijn sociale batterij raakt wel een beetje op aan het einde van zo’n middag’, wordt er gezegd. Maar dat is niet voor iedereen zo; een paar mensen staan nog gezellig te praten, ze nemen nog geen afscheid. Als het zes uur is, beginnen de organisatoren rustig de spullen op tafel op te ruimen, ze halen hun naamplaatjes van hun kleding af. De polyborrel nadert zijn einde, maar de avond in het café is nog maar net begonnen.

De namen in het artikel kloppen niet, alle personen zijn wegens veiligheids- en privacyredenen anoniem gemaakt. De locatie van het evenement wordt om dezelfde redenen niet genoemd.