Hoe polytiek is de politiek?

Nu de verkiezingen voor de deur staan is Jan, een van onze lezers, benieuwd hoe de politiek reageert op een vraag over de knellende wetgeving rond polyamorie. En wat is dan mooier dan dat duidelijk te maken aan de hand van zijn eigen situatie. Hij heeft daarom de partijleiders van alle politieke partijen die op dit moment in het parlement zitten plus een aantal nieuwe politieke partijen aangeschreven met hetzelfde mailtje. Hieronder de mail van Jan en de reacties van de verschillende partijen in volgorde van binnenkomst van de reactie.

De vraag

Beste partijleider,

Ik zal maar direct met de deur in huis vallen. Onze situatie is als volgt. Ik heb een soort LAT-relatie met mijn vriendin en haar man. Mijn vriendin en haar man zijn officieel getrouwd. Op dit moment woon ik door de week zelfstandig, maar in de weekeinden (en de vrijdag) woon ik bij mijn vriendin en haar man. We gaan binnenkort samenwonen in 1 huis. Een grote wens is dat mijn vriendin en ik ook kunnen trouwen, maar dan wel zodanig dat mijn vriendin en haar man niet hoeven te scheiden. In Nederland is dat echter strafbaar. Dat voelt voor ons zo niet van deze tijd. We willen graag trouwen omdat dat goed voor ons voelt (het romantische stuk), maar ook omdat we het gevoel hebben dat we ook een aantal praktische zaken net zo willen regelen als getrouwde mensen dat kunnen regelen. Bijvoorbeeld voor wat betreft zaken als erfrecht en rechten van kinderen op erfdelen. We hebben er ooit een jurist naar laten kijken, die ons een hypothetisch (en hilarisch) scenario voorhield om de zaken wat dat erven betreft zo goed mogelijk tussen ons drieën te regelen. In dat scenario zouden eerst mijn vriendin en haar man moeten scheiden, dan moesten mijn vriendin en ik trouwen, vervolgens moesten wij weer scheiden en moesten de man van mijn vriendin en ik met elkaar trouwen. Pas op dat moment zou het zo kunnen zijn dat kinderen (de man van mijn vriendin en ik hebben beiden kinderen uit een eerder huwelijk) niet op een vervelend moment erfenissen kunnen opeisen. Dit ging ons te ver omdat het al bij de eerste stap verkeerd voelt: geen van ons drieën (ook ik niet) wenst een scheiding tussen mijn vriendin en haar man. We voelen ons juist zeer gelukkig met ons drieën en willen niet dat iemand in de problemen terecht komt als een van ons komt te overlijden.

Mijn vragen aan u zijn:

1. Hoe staat u er tegenover dat dubbel trouwen strafbaar is?
2. Hoe staat u tegenover polyamoreuze huwelijken (huwelijken met meerdere personen)?
3. Zou u zich hard kunnen maken om het mogelijk te maken om polyamoreuze huwelijken officieel erkend te krijgen?

De antwoorden van de politieke partijen

Hartelijk dank voor uw e-mail aan D66.

Allereerst, wat fijn dat jullie het met z’n 3en zo goed hebben!
D66 is voorstander van een zo vrij mogelijke inrichting van het leven,
waar de overheid zich zo min mogelijk mee bemoeit.
Echter, hoewel D66 niet uit principale redenen tegen het idee van
wettelijke erkenning voor een polygaam huwelijk is, wil het zich ook
niet op voorhand uitspreken over de wenselijkheid van een wettelijk
erkend polygaam huwelijk. Het moet namelijk eerst worden aangetoond dat
het wenselijk is om polygame huwelijke wettelijk te erkennen alvorens
wordt onderzocht of het juridisch haalbaar is. Juridisch gezien is het
lastig aangezien dit in vele landen niet erkend wordt.

Wij begrijpen ook dat het in uw geval vervelend is dat dit niet voor u
en uw partners mogelijk is. Als er ontwikkelingen zijn op dit vlak,
zullen wij u zeker benaderen en we zullen uw verhaal meenemen.

Ik vertrouw erop u voldoende te hebben geïnformeerd.

Voor een reactie op uw vragen verwijs ik graag naar onze paragraaf ‘huwelijk en gezin’ van ons verkiezingsprogramma. Dan is het u denk ik wel duidelijk hoe de SGP denkt over andere relaties dan een huwelijk tussen één man en één vrouw.

Bedankt voor uw email.
De ChristenUnie ziet het huwelijk als en verbintenis tussen één man en één vrouw.
Wij geloven in monogame relaties en dat het gezin de hoeksteen van de samenleving is.
De ChristenUnie zal dus geen verdere actie ondernemen om polygamische huwelijken mogelijk te maken.

Dank voor je bericht en je betrokkenheid bij GroenLinks. Jesse heeft me gevraagd je mail te beantwoorden.

Wat frustrerend dat de juridische mogelijkheden zo slecht aansluiten op jullie gezin. De Nederlandse wet gaat nog uit van ’traditionele’ gezinnen, en dat kan grote en schrijnende gevolgen hebben, inderdaad bijvoorbeeld wat erfrecht betreft. GroenLinks wil bestaande wetten moderniseren, zodat ze de juiste bescherming bieden aan álle gezinsvormen.

Zulke veranderingen kosten helaas veel tijd. We zien dat op dit moment bij de plannen voor modernisering van de wetten rondom ouderschap. Om te zorgen dat ook in gezinnen met meerdere vaders en/of moeders, de ouders juridisch zeggenschap kunnen krijgen, heeft er eerst een commissie uitgebreid onderzoek gedaan. Nu hun advies er is, zal het ook nog lang duren voordat er een nieuwe wet ligt, waarvoor dan ook nog een meerderheid moet zijn. Aangezien de erkenning van polyamoreuze relaties op dit moment bij mijn weten nog nergens op de agenda staat, vrees ik dat er nog een lange weg te gaan is.

GroenLinks staat zoals gezegd voor de modernisering van wetgeving op dit gebied. In ons programma steunen we dan ook expliciet de plannen voor juridisch meerouderschap. Erkenning van polyamoreuze relaties staat ook bij ons nog niet op de agenda, maar ik ga jullie situatie wel onder de aandacht brengen bij de partij. Hopelijk kunnen we dit in de toekomst beter regelen, zodat jullie en jullie kinderen de rechten krijgen die jullie horen te hebben.

Hartelijk dank voor uw e-mail aan Emile Roemer. Hij vroeg mij deze te beantwoorden.

Wat fijn dat u met zijn drieeen gelukkig bent! Ik kan me goed voorstellen dat u dan ook met zijn drieeen zou willen trouwen. Helaas betreffen gevallen zoals de uwe wel echt de uitzondering op de regel. De SP is geen voorstander van polyamoreuze huwelijken mogelijk maken omdat dit vaak (gedwongen) huwelijken zijn waarbij de positie van de vrouw ernstig in het geding is. Ook zou dit betekenen dat het gehele burgerlijk wetboek aangepast zou moeten worden op de nieuwe situatie.

Het spijt mij zeer op dit moment niet meer voor u te kunnen betekenen.

Hartelijk dank voor uw e-mail aan de heer Buma.
Graag beantwoord ik uw vraag namens Madeleine van Toorenburg, woordvoerder Justitie bij de CDA Tweede Kamerfractie.

Vooropgesteld is zij blij voor u en uw partners dat u met z’n drieën gelukkig bent. Het CDA is zich bewust van moderne en nieuwe gezinssamenstellingen en ondersteunt dit ook als (indien aanwezig) dit in het belang van eventuele kinderen is. Het CDA hecht als geen andere partij aan de waarde van families en gezinnen. In ons verkiezingsprogramma hebben wij hier ook een volledige paragraaf aan gewijd. cda.nl/partij/tk2017/verkiezingsprogramma/

Het CDA is echter geen voorstander van het opheffen van het polygamieverbod. In Boek 1, artikel 33 van het Burgerlijk Wetboek is dit polygamieverbod als volgt verwoord: “Een persoon kan tegelijkertijd slechts met één andere persoon door het huwelijk verbonden zijn.” In artikel 237 van het Wetboek van Strafrecht is dit strafbaar gesteld (vier tot zes jaar gevangenisstraf).

De reden dat het CDA dit wil behouden is de waarde en bron van het huwelijk zoals in onze cultuur en samenleving is overgeleverd door de Bijbel, namelijk een hechte verbintenis die tussen twee mensen tot stand komt. Het CDA hecht hier zeer aan.
Toevallig is recentelijk een groot onderzoek gedaan in opdracht van de Eerste en Tweede Kamer naar een (her)inrichting van het familierecht. Dit betrof de Staatcommissie ”Herrijking Ouderschap”. Zie https://www.rijksoverheid.nl/…/staatscommissie-pas-wetgevin…
Uit hun rapportage komt ook niet naar voren dat er – los van uw vraag- in de Nederlandse samenleving behoefte zou zijn aan het opheffen van het polygamieverbod.

Sterker nog, dit kabinet heeft wetgeving tot stand gebracht (2013) die de rechtsmacht van het polygamieverbod uitbreidt. Een wetsvoorstel regelt dat vreemdelingen/immigranten in Nederland niet in het buitenland een tweede huwelijk mogen aangaan. Dit ziet volgens de regering op de problematiek aangaande huwelijksmigratie.
Alle partijen in Tweede en Eerste Kamer hebben voor dit wetsvoorstel gestemd. Zie https://www.eerstekamer.nl/…/32840_verruiming_strafrechteli…

Laat onverlet dat er tal van manieren zijn om een gezinssamenstelling tegenwoordig anders in te richten dan met één man en één vrouw en/of met een huwelijksverbintenis door de kerk. In uw situatie ligt het afsluiten van een samenlevingsovereenkomst meer voor de hand, zo lijkt mij, maar daarvoor heeft u wellicht ook al juridisch advies voor ingewonnen.

Ik hoop hiermee uw vragen voldoende te hebben beantwoord en wens u en uw partners veel geluk toe.

Met vriendelijke groet, mede namens Madeleine van Toorenburg,

Dank voor uw openhartige en eerlijke vraag. U heeft een, voor mijn persoonlijke beoordeling, bijzondere relatie, waarvan ik ook het idee heb dat u een zeer bevoorrecht persoon bent. Een dergelijke relatie in een drie-eenheid is toch erg mooi. Ik heb over dit soort relaties nooit eerder nagedacht, waarbij de mogelijkheid van een huwelijk met meerdere personen werd ingebracht. Ik ben tegen polygamie, omdat ik het voorbeeld van ongelijkwaardigheid heb binnen bepaalde culturen, waarbij de man de vrouw vaak koopt en binnen zijn eigen “harem” laat leven. Voor mij is van het grootste belang dat binnen het juridische huwelijk een basis van juridische gelijkwaardigheid bestaat. Binnen dat beeld van polygamie binnen die bepaalde culturen, bestaat deze gelijkwaardigheid niet.
Nu heb ik echter bij de beoordeling van uw situatie duidelijk het idee dat hier wel sprake is van gelijkwaardigheid en is het in dat opzicht interessant om te onderzoeken of die wetgeving gewijzigd zou moeten worden. Van belang hierbij is of er een duidelijke roep uit de samenleving bestaat voor een dergelijke wijziging. Ik zou dus wel eerst een onderzoek willen hebben naar de brede belangstelling in de maatschappij voor een dergelijke wijziging, waarbij evengoed gelijkwaardigheid in de wet ingepast moet worden.

Ik hoop dat ik uw vraag hiermee heb beantwoord. Indien u nog nadere vragen heeft, hoor ik dit graag.

Een van de belangrijkste principes van de Piratenpartij is vrijheid van keuze, zelfbeschikking en gelijke rechten. Wij zouden absoluut voorstander zijn om andere soorten relaties wat of hoe die ook zijn te erkennen. Ik kan echter niet toezeggen dat wij ons hier hard voor zullen gaan maken omdat we al zoveel zaken hebben die we op de agenda willen hebben na 15 maart en nog maar een kleine partij zijn. Maar in ieder geval zult u in ons geen tegenstander vinden.

In de tussentijd wens ik u veel sterkte en liefde toe!

Bij de Vrijzinnige Partij gaan we ervan uit dat de overheid de mensen zou moeten faciliteren in plaats van tegenwerken. We zien dat er veel regelingen zijn die voor de meeste mensen zijn vorm gegeven. Als men iets afwijkt van het gemiddelde komt men terecht in een bureaucratische rompslomp waar bijna niet uit te komen is. Het gaat vaak om one size fits all methode die onnodig ingewikkeld in elkaar zit.

Als men kijkt naar de wetten en regels die er gelden rond het huwelijk en erfrecht is dit niet anders. Alles is gebaseerd op een standaard huwelijk. Ik ben het helemaal met u eens dat de gedachte die achter deze wetten zit ook van toepassing zou moeten zijn in uw geval: mensen die ervoor kiezen samen te zijn, zouden dezelfde rechten en plichten moeten kunnen krijgen. Of dit nu twee of drie mensen zijn is niet aan de overheid om te bepalen.

De Vrijzinnige Partij is dus voor het faciliteren van de wensen van mensen. Ik hoop uw vragen hiermee beantwoord te hebben.

Vriendelijke groet mede namens Norbert Klein,

Wij staan er als partij als volgt tegenover: voor de wet meerouderschap. Op dit gebied is er al zeker modernisering in gang gezet. We vinden dat men zijn of haar relatie(s) zelf mag voorgeven. Het is echter juridisch gezien een hele ingewikkelde zaak. Het is eerst zaak om hier een principiële meerderheid voor te krijgen in de Kamer, daarnaast moet er worden gekeken of dit juridisch gezien haalbaar is. Mocht dit onderwerp weer op de agenda komen te staan, dan zullen wij ons hier weer over buigen en de haalbaarheid ervan onderzoeken. Ik snap dat dit nog niet echt perspectief biedt voor u en uw partners, maar we kunnen er helaas niet meer van maken op dit moment. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

---

Van de andere partijen die aangeschreven zijn (VVD, PVV, Partij voor de Dieren, 50plus, VNL, DENK, Nieuwe Wegen, Forum voor Democratie) is geen reactie ontvangen.